مقدمه: عصرامروز را عصر سلطه و امپراطوری ارتباطات می نامند بی گمنان در مورد همه مسایل جهان بزرگترین رسالت اطلاع رسانی بر دوش رسانه های جمعی است امروزه رسانه ها با گسترش ودرنور دیدن مرزهای جغرافیایی،فرهنگی وسیاسی هویت انسان معاصر را نیزتحت تاثیر قرار داده اند به طوری که می توان هویت انسان مدرن را هویت رسانه ای شده نام گذاشت .افزایش نقش وسایل نوین ارتباط جمعی در بخش های مختلف زندگی بشری سبب شده است تا از آنها در تحولات گوناگون استفاده شود ونقش رسانه ها در اگاهی هموارسازی وگسترش بحرانها برجسته گردد به بیان دیگر رسانه ها همان گونه که در تضعیف پایه های امنیتی و حتا اخلاقی موثراند می توانند در ایجاد و تحکیم آن نیز سهم بسزایی داشته باشند.رسانه ها می توانند به دور کردن احساس نا امنی،بی اعتمادی وناامیدی فضای ذهنی افراد در جامعه به گونه ای عمل کنند که ضمن انعکاس واقعیت ها از بزرگنمایی ها وکاستی ها خودداری کرده وبه جای بحران نمایی وبحران افزایی به بحران زدایی مهار کنترول وکاهش خسارت بحران سهم مهمی داشته باشد چراکه ثبات وامنیت ملی وتحکیم ان تابع مستقیمی از رویکرد افکار عمومی ورضایت ونارضایتی مردم و واکنش آنها در مواقع بحرانی می باشد. از این منظررسانه ها در حفظ وتحکیم وفاق ملی بالابردن توان انتخاب جامعه،افزایش مشارکت،رقابت وپویایی شهروندان وارتقای سطح دانش در بر قراری وحدت ویا تمایز یکپارچگی مدد رسانند تا وفاق ملی ودر نهایت امنیت ملی پایدار بماند.
اصل موضوع: نقش تبلیغات رسانه یی در مدیریت بحران
الف): مفاهیم تبلیغات: مفهوم تبلیغات ازریشه لاتینpropaganeگرفته شده واز نظر لغوی به معنای پخش کردن،منتشرساختن وچیزی را شناساندن است تبلیغات از ابتدای خلقت وجود داشته است حک اولین تصاویر ونقوش انسان های نخستین بر روی دیوار های غارها ،سخنرانی ها ترانه ها،سنگ نبشته ها،همه یک حرکت تبلیغی بوده است وتبلیغات در همه زمینه های مختلف از ساختن یک سوزن تا رفتن به کره ماه وجود دارد انگیزه های مادی، معنوی،روانی وبرتری جویی وجود دارد. در این میان توسعه تکنولوژی وترقی روز افزون صنعت وفراگیری وسایل ارتباط جمعی است که جهان معاصر را در چنبره تبلیغات اسیر کرده است .در عصر ارتباطات یا عصراطلاعات خبر گزاری های غول اسای جهانی با مدرن ترین ابزارها وتکتیک ها در اختیار تبلیغات قرار دارند در روند انتشار اطلاعات وبرقراری ارتباطات جمعی تدابیر تبلیغی است که دنیا را تحت تاثیر خود قرار داده است انقلابات مشهور جهان نیز با تبلیغات به ثمر رسیده است در انقلاب 1789فرانسه سخرانی های مهیج ناطقین ورزیده موجب ارتقاءسطح آگاهی های مردم گشت در تمام جنگهای تاریخی تبلیغات نقش عمده ای را ایفا کرده است.
درجنگها وشورش های منطقه ای اخیر نقش تبلیغات یک طرفه اشنای اذهان عموم می باشد. تبلیغات با وجود متضاد خود هم می سازد وهم می سوزاند وروزگار بدون تبلیغات نمی گذرد تبلیغات سوای تبلیغات که بر پایه دروغ ونیرنگ باشد وبطور مکرر پخش می شوند بر روان مردم فشار زیادی وارد می کنند که باورهای آنها به مسخره گرفته شده وبه آنها توهین می شود واین زمانی است که تبلیغات یک طرفه باشد وامکان پاسخ به آن نباشد. جنبه اطلاع رسانی عوارض سوئی نیز دارد که مهم ترین آن فشار روانی است امروزه تبلیغات به لحاظ سازوکار اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی آن در جامعه یکی ازموضوع های مهم وقابل توجه واثر گذار به شمار می آید اهمیت موضوع تبلیغ در حوزه های مختلف به حدی است که یکی از بخش های مهم مدیریت بحران است که با تبلیغات درست و به هنگام می توان از بسیاری از بحرانها جلوگیری کرد.
ب): عملیات روحی و روانی رسانه ها: جنگ اطلاعات جزء لاینفک از جنگ نرم است و به واقع جوهره آن را تشکیل می دهد . جنگ اطلاعات در قالب هایی از جمله(ایجاد اختلال در رد و بدلهای الکترو مقناطیسی و معلومات ها …..) در جنگ الکترونیک(جنگ ماهواره ای ودزدی معلومات ها …..) در جاسوسی وهم چنین در قالب (طراحی و هدایت افکار مرومان و نیرو ها و غیره………) با عنوان پرو پا گاند و تبلیغات می تواند خود را به عرصه ظهور رساند. در جنگ ها وبه خصوص جنگهای جدید و به ویژه جنگ نامتقارن و نا همگون افکار عمومی نقش بسیار مهم و غیر قابل انکاری را بر عهده دارند. استفاده از رسانه ها برای تضعیف گروه و مجموعه هدف با بهره گیری از توان وظرفیت رسانه ها (اعم از مطبوعات،خبرگزاریها،رادیو،تلویزیون،اینترنت و اصول تبلیغات)بکار گرفته می شود .جنگ رسانه ای یکی از برجسته ترین جنبه های جنگ نرم و جنگ های جدید بین المللی است جنگ روانی به عنوان یک مولفه اصلی جنگ نرم از طریق رسانه به عنوان تاثیر گذارترین عامل بر روند تفکر جامعه اعمال می شود وارتباط مستقیم با موضوع افکار عمومی دارد.از جنگ دوم جهانی به بعد این جنگ رسانه یی به یک رشته علمی و استراتیژیک تبدیل شد که مولفه اصلی قدرت نظامی،اقتصادی،فرهنگی وسیاسی کشور هایی مثل امریکا و…….. را تشکیل می دهد دقیقآ به همین دلیل است که مارشال مک لوهان می گوید جنگ هایی که در آینده رخ خواهند داد به وسیله تسلیحات جنگی ودر میدان های نبرد نخواهند بود بلکه این جنگ ها به دلیل تصوراتی رخ خواهد داد که رسانه های جمعی به مردم القاء می کنند رسانه ها در شکل دادن به تصورات مردم وهدایت افکار عمومی نقش تعیین کننده ای دارند از این رو قدرتهای سلطه جو برای تحقق اهداف خود به کار کرد موثر رسانه ها درجنگ وطرح ریزی جنگ رسانه یی یا جنگ روانی رسانه ای توجهی جدی دارند. رسانه ها همان طور که اشاره شد می توانند حقایق را وارونه نمایش دهند کتمان کنند تحریف یا سانسور نمایند ویا با انعکاس برخی اخبار واقعی وغیر واقعی به تهییج و تحریک و یا آرامش افکار عمومی بپردازند.از اهداف چنین برنامه هایی می توان به: تغییر وآلوده گی محیط به نفع مهاجم. نفوذ در افکار عمومی وگمراه کردن آن. بسیج فکری مردم. شخصیت کشی وشخصیت سازی. کوشش در شکست اراده مقاومت. نفاق وتفرقه انگیزی میان نخبگان وجناح های مختلف. مشغول کردن دولتمردان و سرمایه داران و روزنامه نگاران به مسایل جزئی ومنحرف کردن آنان از مسایل اساسی. فراهم کردن محیط برای منازعات داخلی وخارجی. را نام برد که نتیجه این جنگ هم ابعاد خارجی و هم ابعاد داخلی دارد.
ج): صلابت وقدرت رسانه ها: اطلاعات مناسب نه تنها به مسایل واقعی مثلآ آنچه اتفاق افتاده به تعریف ارتباطات برای همه رفتار های سیاسی و اجتماعی مهم است بدون ارتباطات نه سیاست ونه جامعه نمی تواند وجود داشته باشد جدی نه گرفتن افکار عمومی پشبرد بسیاری از اهداف ملی وبین المللی را دچار ضعف ونقصان می کند کشوری که در چالش های بزرگ جهانی واره شود اما نتواند صدای خود را به گوش جهانیان رسانده و در شکل دهی به افکارعمومی جهانیان نقش جدی ایفا کند قطعآ به شدت آسیب پذیر خواهد بود.از آنجا که علم و دانش مهم ترین ابزار برتری جوامع بر یکدیگر است بدیهی است کشورهای استعمار گر سابق وتوسعه یافته امروز به منطور حفظ منافع خود در دیگر کشورها از علم وتکنولوژی به عنوان بهترین وسیله استفاده می کنند و امپریالیسم خبری،رسانه ها، کتب و مجلات را به عنوان ابزاری به انحصار خود در آورده اند که صدها دانشمند طراز اول آمریکایی و اروپایی وگاه جهان سوم وساییر نخبگان و اندیشمندان به سازمان یافته ای مجهز به آخرین اطلاعات و امار در باره اغلب کشورها الویتهای استرانژیک آنها هستند و تقریبا در بیشتر حوزه ها ومسایل آنها از جنبه های سیاسی اجتماعی،فرهنگی،اقتصادی ونظامی مشغول تفکر ومطالعه وارایه راه و روشهای متعدد می باشند وبدین طریق خط مشی شبکه های بزرگ خبری واطلاع رسانی جهانی را تعیین وترسیم می نمایند.نتیجه گیری: از مباحثات فوق چنین نتیجه میگیریم که عصرامروز را عصر سلط و امپراطوری ارتباطات می نامند بی گمنان در مورد همه مسایل جهان بزرگترین رسالت اطلاع رسانی بر دوش رسانه های جمعی است امروزه رسانه ها با گسترش ودرنور دیدن مرزهای جغرافیایی،فرهنگی وسیاسی هویت انسان معاصر را نیزتحت تاثیر قرار داده اند به طوری که می توان هویت انسان مدرن را هویت رسانه ای شده نام گذاشت، در این میان توسعه تکنولوژی وترقی روز افزون صنعت وفراگیری وسایل ارتباط جمعی است که جهان معاصر را در چنبره تبلیغات را نیز اسیر کرده است .و جنگ اطلاعات جزء لاینفک از جنگ نرم است و به واقع جوهره آن را تشکیل می دهد . جنگ اطلاعات در قالب هایی از جمله(ایجاد اختلال در رد و بدلهای الکترو مقناطیسی و معلومات ها …..) در جنگ الکترونیک(جنگ ماهواره ای ودزدی معلومات ها …..) در جاسوسی وهم چنین در قالب (طراحی و هدایت افکار مرومان و نیرو ها و غیره………) با عنوان
پرو پا گاند و تبلیغات می تواند خود را به عرصه ظهور رساند.
منابع ماخذ:
کتابها:
شیرمحمد «ناصریان» جنگ روانی ونقش رسانه ها
مصطفی « آخوندی» جنگ نرم در قران وسنت
حمیدالله « عارفی» جرایم سازمان یافته
سایت انترنیتی http ensani.ir
لغتنامه دهخدا ومیهن
ترتیب کننده : پوهنیار عبدالطیف (مومند)
