نهال شانی و نقش فضای سبز در محیط زیست
همزمان با نزدیک شدن فصل بهار شاروالی کابل به منظور سر سبزی و افزایش ساحات سبز در نقاط مختلف شهر کمپاین نهال شانی را برگزار کرد و در ادامه این کمپاین هزاران اصله نهال غرس شد. نهالشانی و سرسبزی شهر کابل، یکی از موضوعات مهم محیطزیستی و حیاتی است. بنا بر این حالا که در استانه فصل بهار و موسوم نهالشانی قرار داریم، کمپاین عمومی نهالشانی و تشویق شهروندان برای شاندن نهال، یک مسئله مهم و ضروری است. چون نهالشانی و سرسبزی از بسیاری آلودگیهای محیطزیستی، جلوگیری کرده و زمینههای بهتری زندگی را فراهم میکند. چه بهتر است که در کنار سرکها، داخل حویلیها، گوشههای سرکهای فرعی و کوچهها، در پیادهروها و پارکها، نهال شانده شود. از سوی دیگر، از نهالها و فضاهای سبز موجود باید مراقبت و مواظبت گردد. متأسفانه فعلاً بیاحتیاطیهای شهروندان و برخی عوامل دیگر، سبب نابودی فضاهای سبز و نهالها شده است. انداختن زبالهها در وسط سرکها و گلدانها، شکستن نهالها در پیادهروهای شهر توسط کراچی داران و دستفروشان، تجمع رمههای گوسفند در برخی نقاط، نرسیدن آب و بیاحتیاطیهای مردم و موتر داران، سبب از بین رفتن نهالها و فضای سبز میگردد که با هزینه هنگفت و زحمات فراوان شانده شده است.
شهروندان باید از مزیت های نهال شانی و افزایش سرسبزی آگاهی حاصل کنند و این امر سبب میشود تا بیشتر در حفظ و نگهداری آن سهیم شود. چون تفریح و سیاحت، یکی از فایدههای نهالشانی در شهر کابل است؛ سیاحت و استراحت در زیر درختان و تفریح سالم، یکی از نیازهای اساسی هر شهروند به شمار میرود. اگر فضای حویلی، کنار جادهها و پارکها دارای درخت و سرسبزی باشد، بهراحتی میتوان در سایه آن تفریح کرد. در فصل تابستان که هوای شهر کابل گرم میشود، فضای سبز و درختکاری، بسیار ضروری است.
بهبود محیطزیست، از دیگر فایدههای درختکاری و نهالشانی است. نهال سبب کاهش آلودگی هوا، زیبایی محیط، کاهش آلودگی صوتی و دیگر مشکلات محیطزیستی میگردد. درختان باعث انکسار و کاهش فشار صدا میگردد و نمیگذارد که اثرهای منفی آن بالای افراد بیشتر اثر کند. همچنان زمین را در مقابل حوادث طبیعی محکم و مقاوم نموده و جلو گردوخاک را میگیرد. وقتیکه نهالها و درختان وجود داشته باشد، جلو گردوخاک گرفته میشود. همچنان تعدیل آبوهوا و تأمین آکسیجن از دیگر فایدههای نهالشانی است. به هراندازه که در کشور در بخش غرس نهال و مراقبت از آن توجه شود، به همان اندازه آبوهوا بهتر میشود و آکسیجن کافی به وجود میاید. آبوهوای مناسب یکی از نیازمندیهای اساسی شهروندان را تشکیل داده و برای سلامتی و صحتمندی مفید است.
تقویت منابع آبی از دیگر مزیتهای درختکاری است؛ به گفته آگاهان، نهال سبب میشود تا میزان نفوذ آب در زمین بیشتر گردیده و سفرههای زیرزمینی تغذیه گردد. ازآنجاییکه تهدید خشکسالی در کابل سالبهسال رو به افزایش است و بیشتر شده میرود؛ نهالشانی یکی از موارد مهم و ضروری به شمار میرود.
زیبایی شهر و احساس آرامش شهروندان، از دیگر مزیتهای نهال است. درخت و سرسبزی سبب شادابی و زیبایی محیط میگردد. وقتیکه حویلی ها، کنار جادهها و سرکها، پارکها و حتی تپههای شهر کابل سرسبز باشد، شهر بسیار مقبول دیده میشود و مردم احساس آرامش میکنند. شهر پاک، زیبا و خوشنما، یکی از نیازهای اساسی مردم است.
با توجه به مزیتهای درختکاری میتوان به چند راه هکار اشاره کرد. راهاندازی کمپاین عمومی برای نهالشانی و تشویق مردم برای غرس نهال، اولین و مهمترین راهکار است. این کمپاین نه تنها در کابل بلکه سرتاسری باشد، باید در شبکههای اجتماعی، تلویزیونها، رادیوها و تابلوها، از طریق مکاتب و پوهنتونها، به شکل گسترده صورت گیرد. در این کمپاینها باید فایدههای نهالشانی به مردم بیان شود و برای آنان انگیزه داده شود. برای تشویق بیشتر، باید به پایین آوردن قیمت نهالها، کیفیت آن و در دسترس قرار دادن آن در مکانهای عمومی، توجه شود.
مراقبت از نهالها، از دیگر پیشنهادها است. هر شهروند در هنگام رفتن به پارکها و عبور از نزدیک نهالها، مراقب آن باشند تا آسیبی به آن نرسد. شکستن شاخهها، انداختن زباله، گشتوگذار در اطراف نهالها، بند ساختن مسیر آب، از نمونه آسیبهایی است که از سوی شهروندان متوجه نهالها و فضاهای سبز میگردد.
در نظر گرفته شدن مکان برای غرس نهال در سطح شهر، در کوچههای که تازه پخته و کانکریت شده است، پیادهروهااز دیگر پیشنهادها است. در زمان ساخت، انجنیران و کارگران باید جای غرس نهال را در نظر بگیرند تا در آینده کسی مجبور نشود به خاطر غرس نهال، سمنت ها را تخریب کند.
انتخاب نهالهای مناسب از دیگر راهکارها است. مسئولان شاروالی، وزارت زراعت و محیطزیست باید نهالهای را وارد شهر کابل کنند یا اجازه ورود بدهند که با خاک و هوای این شهر مطابقت داشته باشند و زود رشد کنند. وقتیکه نهالها ضایع نشود و نتیجه بدهد، همه مردم علاقهمند شاندن نهال خواهند شد. نهالهای معیوب و نهالهایی که سازگاری نداشته باشند، هم سبب حیف پول و دارایی مردم میشود و هم باعث دلسردی و تضعیف فرهنگ نهالشانی میگردد.
در نتیجه باید گفت که هر شهروند در قسمت شاندن نهال توجه کند و از آن مراقبت نماید، چون بهبود وضعیت محیطزیستی، تقویت منابع آبی، زیبایی شهر، راحتی و آسایش شهروندان، تعدیل آبوهوا و حتی مزیت های اقتصادی و تولید میوه و چوب را به همراه دارد.
اسفندیار