اهمیت خانواده در اسلام و استحکام آن

مقدمه:
تشکیل خانواده اسلامی یکی از اساسیترین رکن جامعه‌ی اسلامی می‌باشد که با تشکیل آن می‌توان نهاد خانواده‌ی را بر پا کرد و نسل توانای را پرورش داد که، تلاش‌گر، مجاهد، مؤمن و نسلی که توانایی ادامه دادن به سازندگی، کار، تلاش وپاسداری از حریم و حقوق انسان‌ها و تحکیم فرمان خداوند (ج) و استوار نمودن پایه‌های عزت و کرامت انسانی و همچنان احساس تسلیم ناپذیری در برابر ظالمین را در جامعه داشته باشد؛ خانواده یکی از مهم‌ترین پایه‌های نظام اجتماعی است، نظامی که خود بر پایه‌های استواری مانند: سلامتی، فضیلت‌مندی، آداب و ارزشمندی اجتماعی، هماهنگی میان اجتماع، سازگاری و توانمندی با جامعه را داشته باشد تا برای جلوگیری از ذوب شدن و ضایع گردیدن ارزش‌های خانوادگی نقش به سزایی داشته باشد.
اهمیت خانواده در اسلام
اهمیت خانواده و نقش آن در جامعه بشری از ره اورد تأمل و تفکر در این دو بعد وجود کودک، آشکار می‌گردد؛ خانواده یک واحد اجتماعی است که هدف از آن در نگاه قرآن، تأمین سلامت روانی برای سه دسته است؛ زن و شوهر، پدر و مادر و فرزندان؛ هم‌چنان هدف، ایجاد آمادگی برای برخورد و رویارویی با پدیده‌های اجتماعی است؛ خداوند کریم در آیه 74 سوره فرقان چنین فرموده است: ‏و كساني اند كه مي‌گويند: پروردگارا! همسران و فرزنداني به ما عطاء فرما كه به سبب انجام طاعات و عبادات و ديگر كارهاي پسنديده، مايه سرور ما و باعث روشني چشمان ما گردند، و ما را پيشواي پرهيزگاران گردان به گونه‌اي كه در صالحات و حسنات به ما اقتداء و از ما پيروي نمايند.این آیه به اهمیت خانواده و پیش آهنگی آن در تشکیل جامعه نمونه انسانی اشاره دارد، چنان که پیوندهای سالم و درخشان خانواده‌گی را ایده‌آل پرهیزکاران معرفی می‌کند؛ در درون واحد اجتماعی خانواده پدر و مادر از آغاز تولد کودکان به‌عنوان الگو برای آنان مطرح هستند، نقش و معنای اهمیت خانواده در بهسازی وضعیت بشر نیز در همین واقعیت نهفته است؛ در نگاه پیشوایان دین، باورها، چگونگی زندگی، عادت‌ها، تمایلات و اهداف والدین از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر کودکان هستند؛ بنابراین، نوع رفتار والدین در هماهنگ‌سازی خواست‌ها و تمایلات خودشان از یک سو و تمایلات خانوادگی و اجتماعی از سوی دیگر و هم‌چنین تلاش پیوسته آنان برای تأمین رفاه و سلامتی روانی خانواده و نوع برخوردشان با وظایف دینی و اجتماعی از عوامل ایجاد هسته تعاون و همکاری اجتماعی در کودک شمرده می‌شوند.‏درباره‌ی اهميت خانواده علماء، نويسندگان و محققين علوم مختلف در جوامع گوناگون مطالعات فراواني نموده و مطالب زيادي نوشته‌اند اما خداوند کریم در قران کريم خطاب به پيامبران خود درباره‌ی تشکيل خانواده، ضمن آيات متعددي راجع به ازدواج و داشتن فرزند توصيه فرموده اند؛ همان‌طوري که در آيه‌ی 8 3 سوره رعد مي‌فرمايد: و به تحقيق فرستاديم پيامبران پيش از تو و قرار داديم براي ايشان زنان و فرزندان؛ اما اگر از ما سوال شود که چرا خانواده تشکيل مي‌گردد؟… ساده‌ترين جواب که به ذهن ما خطور مي‌کند اين است که اگر خانواده تشکيل نگردد و ارتباط زناشوئي بين زوجين برقرار نگردد نسل منقرض مي‌گردد؛ بنابراين، مي‌توان گفت هدف از تشکيل خانواده ايجاد و بقاي نسل و تداوم آن مي‌باشد؛ به‌همين دلايل در تمامي جوامع اساسي‌ترين نهاد اجتماعي خانواده به‌شمار مي‌رود؛ چرا که مردان و زنان بزرگ از بين خانواده‌هاي خوب و شائسته برخاسته و مراتب کمال را طي نموده اند و جزو مشاهير جهان (دانشمندان، محققين، فيلسوفان، متخصصين و صنعت‌گران) جاي براي خود باز نموده اند؛ به اين جهت است که نقش خانواده را در پيشرفت جوامع صنعتی، علمی و اقتصادی نمي‌توان ناديده گرفت زيرا شگوفائی هر جامعه در ابعاد و سطوح مختلف، مرهون تلاش خانواده‌ها، مؤسسات تربيتی، کانون‌هاي علمی و آموزشی مي‌باشد و در دنيای کنونی کشورها نقش اول را برعهده دارند که افراد آن از جنبه‌هاي شخصيتي و عواطف و ارزش‌هاي معنوي، اخلاقي، فرهنگي، صداقت و صحت عمل و ايمان به کار و تلاش براساس معيارهاي صحيح بهره‌مند و برخوردار باشند؛ و به اين جهت در زمينه مسائل خانواده قوانين و مقررات خاصي با توجه به بافت هر جامعه تدوين و تصويب گرديده که ضامن تداوم آن مي‌باشد.
خانواده مدرسه‌ای انسانی و ضرورتی اساسی برای پرورش نفس و ادامه زندگی آرام و کمک به انتظام جامعه و تقویت آن به عواملی سازنده ابقاء و ماندگاری نوع بشری است؛ اما پرورش نفس انسانی متکامل که تبلور رشد جسمی و عاطفی انسان اعم از زن و مرد باشد، از طریق ازدواج تحقق می‌یابد، ازدواجی که به کشش‌های فطری پاسخ مثبت می‌دهد و نیازهای غریزی را برآورده می‌نماید؛ اما در پیش گرفتن زندگی سالم و آرام از خلال خانواده است که تحقق پیدا می‌نماید؛ زیرا خانواده کانونی گرم و تجمعی کوچک است که پایه‌های معیشت و زندگی آرام و سالم را استوار می‌گرداند و همکاری سازنده و نیرومندی برای چیره شدن بر مشکلات زندگی به‌وجود می‌آورد و فضای پر از عشق، محبت، الفت، آرامش و سلامت را فراهم می‌گرداند، از این نظر خانواده پشتیبان نظام اجتماعی و ادامه نسل بشری است که از خلال پا به صحنه زندگی گذاشتن فرزندانی سالم و پاک از نسل، نسب و وجود بشری پاسداری می‌کند و جامعه را در مقابل بیماری‌های ناشی از روابط نامشروع مصؤون می‌نماید؛ در زیر چتر خانواده می‌باشد که در انسان روح فرمان‌برداری و احساس مسؤولیت برای اثبات ذات و شخصیت و آباد نمودن عرصه‌های زندگی و آموختن ارزش‌های مانند: ایثار، فداکاری، صبر، تحمل، سخاوت، بخشندگی و امانت‌داری رشد می‌نماید و نهال اخلاق، فضیلت و معنی زندگی حقیقی در جامعه‌ی کوچک رشد و نمو می‌نماید؛ جامعه کوچکی که یار و پشتیبان جامعه انسانی بزرگ‌تر و میدانی برای تربیت مستقیم و عملی در جهت تحقق معنی همبستگی اجتماعی مادی و معنوی آنچنانی است که برای هر جامعه‌ای ضرورت اساسی به‌شمار می‌آید؛ زیرا، همه جامعه را به‌صورت پیکر واحدی در میدان زندگی مشترک، محبت متقابل، دلسوزی متبادل و اشاعه روح، دلسوزی احساس مسؤولیت و گسترش همکاری برای پیشرفت در همه عرصه‌های زندگی اجتماعی است و سدی را در برابر اندیشه‌ها و گروه‌های مخالف و ناهنجاری‌ها ایجاد می‌نماید و از همه انواع عقب‌ماندگی، لغزش و شیوع بیماری‌های سه‌گانه خطرناک، فقر، نادانی و بیماری جلوگیری می‌نماید.بنأ به خانواده از هر نکته نظر که دیده شود حایز اهمیت بوده و باید به آن توجه صورت گیرد.
منابع و مأخذ:
قرآن کریم.
1)احمدی، قدرت الله، نظام اجتماعی اسلام، کابل: انتشارات تمدن شرق، 1396.
2)امینی، خسرو، خانواده خوشبخت فرزند موفق، تهران: نشر عارف کامل، 1384.
3)بن عبدالله، صالح، خانواده خوشبخت و اختلاف زوجین، مترجم: شیخ اسحاق دبیری،
بی‌جا، 1388.

ترتیب کننده: پوهنیار محمد حامد رامکی