نهالشانی و باغداری در پرتو ساينس و قرآن
بخش سوم / ابوالیاس جهادوال
ارزش اقتصادی و اجتماعی:
بسیاری گمان می کنند که تنها عنصر درآمدزای جنگلها و درختان چوب است که به طور مستقیم وارد بازار شده و در اقتصاد این محدوده طبیعی نقش ایفاء میکند، اما علاوه برآن درختان جنبههای اقتصادی و اجتماعی دیگری نیز دارند.
طبق تحقیقات انجام شده، درختان در شهرهای بزرگ که حدود ۱۰ درصد از جمعیت ۷,۵ میلیاردی جهان را در خود جای داده است، همه ساله با ارائه خدماتی همچون پاکسازی محیط زیست شهری و تبدیل شهرها به محیطی قابل زیست و دلپذیر، معادل ۵۰۰ میلیون دالر امریکایی به شهروندان سود میرساند.
به گزارش کالج علوم محیط زیستی و جنگلداری سانی در سیراکیوز نیویارک، در مقالهای که در مجله آنلاین« Ecological Modelling »به چاپ رسیده است، گروهی از محققان بینالمللی گزارش داده اند که در ۱۰ شهر تحت مطالعه فواید اکوسیستمهای درخت، بهطور متوسط سالانه به ۵۰۵ میلیون دالر میرسد که ارزش سرانه آن ۳۵ دالر در سال تخمین شده است.
داکتر تئودور اندرنی، نویسنده ارشد مقاله این تحقیق، از کالج علوم محیط زیستی و جنگلداری در سیراکیوز نیویارک میگوید که ارزش خدمات درختان به سادهگی و با کاشت تعداد بیشتری از آنها میتواند دو برابر شود. اندرنی میافزاید: «اگر در تمامی ساحات ممکن در شهرهای بزرگ درخت کاشته شود، میتواند این منافع الی ۸۵ درصد افزایش یابد» در این مطالعه، پوشش موجود و بالقوه درختان و سهم آن در خدمات به اکوسیستمها در ۱۰ شهر بزرګ «پکن، بوئنوس آیرس، قاهره، استانبول، لندن، لوس آنجلس، مکسیکو سیتی، مسکو، بمبئی و توکیو» بوده است.
علاوه بر این، فرآوردههای درختان منبع تأمین مواد اولیه برای صنعت و داروسازی مدرن نیز میباشند. حداقل بیش از ۲۵ درصد مواد مورد نیاز داروسازی مستقیماً از نهالها به دست میآید.از این محصولات از قدیم الایام، در صنعت داروسازی و عطاری و حتی بهدست آوردن نوع چسب استفاده میشود، مثلاً بهترین ماده ضدعفونیکننده از برگ درخت سدر و سنجد، بهترین رنگ مو از درخت حنا، بهترین مواد خوشبوکننده از چوب درخت عرعر و بهترین نوع عطر برای رفع خستگی در ورکشاپهای ارتقای ظریفت تولیدی از درخت سرو به دست میآید.
میوه بسیاری از نهالها مورد استفاده انسان و حیوان است، طوری که میتواند در تغذیه انسان و تأمین ویتامینهای مورد نیاز تأثیر به سزایی داشته باشد که علاوه بر میوه، مغز، دانه و شیره منبع تولید قارچهای خوراکی، توتها و شکارهای بزرگ نیز شمرده میشود.
همچنان برگ و شاخههای درختان نیز بخش مهمی از تغذیه حیوان و گاه انسان را فراهم میسازند و در تولید گوشت مصرفی انسان (با تغذیه حیوانها از گیاهان) نقش اولیه را دارد.
در ضمن حدود ۳۰۰میلیون نفر در سراسر جهان در جنگلها زندهگی میکنند، از جمله حدود ۶۰ میلیون نفر بومی که بقای آنها تقریباً به طور کامل به جنگلهای بومی بستگی دارد. میلیونها نفر دیگر در امتداد یا نزدیک حاشیههای جنگل زندگی میکنند که از محصولات جنگلی و درختان کسب درآمد مینمایند.
بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، بیش از ۶.۱ میلیارد نفر تا حدی برای امرار معاش به جنگلها و باغها متکی بوده و ۱۰ میلیون نفر بهطور مستقیم در مدیریت یا حفاظت آنها مشغول کار هستند.
درختان همچنان منبع ساخت و ساز چوبی بوده و انسانها مدتهاست که از این منابع تجدیدپذیر برای ساختن فراوردههای چون کاغذ، مبل و فرنيچر، خانه، لباس و … استفاده میکنند.
علاوه بر این، درختان منبع زیبایی زمین بوده که زیبایی طبیعی واضحترین و در عین حال کمترین فایدهای بوده یک جنگل ارائه میدهد. ترکیب انتزاعی سایه، سرسبزی، فعالیت و سکون میتواند مزایای مشخصی را برای مردم به همراه داشته باشد.
برعلاوه این منابع، زمینه را برای تفریح و گردش انسانها نیز فراهم میکند. تمایل ذاتی ما به جنگلها، بخشی از پدیدهای به نام بیوفیلیا، هنوز در مراحل اولیه توضیح علمی است. میدانیم که بیوفیلی ما را به سمت جنگلها و دیگر مناظر طبیعی میکشاند. وقت گذراندن در جنگل مفید بوده و به ما حسی خوشی
میدهد. ادامه دارد…