اسفندیار
اگر تاریخ پر بار افغانستان را مرور کنیم متوجه فراز و فرودهای زیادی خواهیم شد و دیده می‌شود که این سرزمین خسته از جنگ هر از چندگاهی تاخت و تازهای زیادی را تجربه کرده است. اما مردمان این مرز و بوم هر بار از پس حوادث با موفقیت سر بلند کرده و دشمنان تا به دندان مسلح را شکست داده وصفحات افتخار افرین را در تاریخ ما رقم زده اند.
یکی از این افتخارات زرین و فراموش نشدنی، پیروزی مردم افغانستان در مقابل اتحاد جماهیر شوروی وقت است. ساکنان این خطه در در 26 دلو 1367 با دستان خالی، حماسه آفریدند و متجاوزان را از کشور بیرون راندند. بی‌گمان یکپارچگی، وحدت و عقیده دینی و ایمانی مردم، نقش بزرگی را در پیروزی مردم افغانستان داشت. از سوی دیگر این شکست برای شوروی در ابعاد اقتصادی، انسانی و وجهه بین المللی بسیار سنگین تمام شد. در این پیروزی اقشار مختلف مردم از گوشه و کنار کشور، زن و مرد، پیر و جوان، سرمایه دار و فقیر و از هر طبقه که بودند، سهم گرفتند و این افتخار را بدست آوردند که پیامدهای جبران نا پذیر را به جماهیر شوروی سابق به همراه داشت.
آنچه که پای شوروی سابق را در افغانستان کشاند در نخست ترویج و گسترش تفکر کمونستی و حمایت از اعضا و انجمن‌های مرتبط آنها در سطوح جهانی بر اساس اعتقاد که میان کمونست‌ها در سراسر جهان وجود داشت، بود. و با این تعریف، شوروی به خاطر حمایت و نجات از حکومت کمونیستی که در افغانستان در سراشیبی قرارداشت، وارد کشور شد. چون وقتی که مردم در ولایت های مختلف افغانستان علیه حکومت زیر چتر شوروی سابق اقدام کرده بودند و بیشتر مناطق را از تحت کنترول شان خارج کرده بودند، حکومت مرکزی به شدت ضعیف شده بود.
در سوی دیگر افغانستان یکی از کشورهای است که دارای منابع غنی اقتصادی است. منابع معدنی و ذخایر زیر زمینی کشور، یکی از فرصت های مهم اقتصادی به شمار می رود که در تهاجم کشورهای بیرونی نقش داشت و نظر به موقعیت استراتیژیک هم افغانستان در یک نقطه حساس و مهم قرار دارد که دشمنان بیرونی همواره در تلاش کنترول آن و در اختیار گرفتن منابع و ذخایر زیرزمینی آن بوده است. در مجموع عوامل‌های مختلف سبب شد تا شوروی سابق به کشور لشکر کشی کند و با و جود اینکه این جنگ برای مردم افغانستان چقدر گران و طاقت فرسا بود اما درس بزرگ به متجاوزین داد و پیامدهای جبران نا پذیر را متوجه حکومت وقت شوروی کرد. کلید شکست و فروپاشی نظام شوروی سابق از افغانستان رقم خورد و سبب شد تا بساط یک قدرت بزرگ جهانی برچیده شود.
با این حال یادهانی از بیست و ششم دلو فرصت آن را فراهم می‌کند تا یک‌بار دیگر جانفشانی‌های مردم افغانستان در اذهان عامه مشخصاً نسل جوان تکرار شود و سبب می‌گردد تا با واکاوی عوامل و پیامدهای جنگ های خونین درس های از تاریخ کشور گرفت و به نسل های بعدی منتقل کرد.
رامین باشنده کابل با اینکه جوان است و بعد از انقلاب به دنیا آمده است، میگوید که به قهرمانی‌های مردم افغانستان و پدرش که یکی از مجاهدین بوده و در برابر آن قدرت بزرگ ایستاده بودند افتخار می‌کند.
وی گفت: باید این روز را تجلیل کنیم و درود بفرستیم به روح آن شهدای که در این راه جان شان را از دست دادند.
وی میگوید: «در کنار آینکه ما نسل جوان باید از قهرمانی های گذشته خویش به خوبی استقبال کنیم اما خوب است ابعاد جنگ های گذشته را نیز بیشتر به بررسی بگیریم. ما به خوبی و قهرمانانه دشمن را شکست داده ایم اما اثرات جنگ و ویرانی آن زمان تا هنوز دامن گیر مردم است. متاسفانه یکی از پیامد های خطیر تجاوز شوروی به خاک افغانستان، افزایش یا حتی آغاز مهاجرت های میلیونی بود که تا هنوز دامنگیر جوانان است. با آمدن شوروی هزاران جوان، کارگر، تحصیل کرده، انجنیر و داکتر کشوررا ترک کردند و مهاجر شدند. پیامد دیگر این جنگ نسبتا طولانی از بین رفتن، زخمی و معلول شدن صدها هزار هموطن ما بود.»
به گفته رامین، در زمان جنگ کارخانه ها و صنایع تعطیل و کارگران و انجنیران یا فرار کردند و یا کشته شدند. این بزرگترین صدمه اقتصادی به زیربناهای کشور بود که سبب بیکاری مردم شد. پیامد دیگر اقتصای این حمله، از بین رفتن زراعت در کشور شد؛ از آنجایی که افغانستان از نظر زراعتی و تولید گندم به خصوص و پنبه به خودکفایی و حتی صادرات رسیده بود، اما این جنگ سبب شد تا بیشتر تولیدات گندم نابود شود و دهقانان یا کشته یا مهاجر گردند.
وی افزود، ما درس بزرگ شجاعت به جهانیان دادیم، متجاوزین را چندین بار از کشور با خفت بیرون کردیم و از پس هر امتحان به موفقیت بیرون شدیم ولی متاسفانه مزه شرین پیروزی را کمتر چشیدیم و پس از آن چهل سال افغانستان در آتش جنگ سوخت. مردم ما خوشبختانه یک بار دیگر هم برای جهان ثابت کرد که که درس بزرگ به متجاوزین میدهد و سال گذشته یکی دیگر از قدرت های بزرگ جهان را از این خاک بیرون کردند. بناً اکنون که کشور آرام است فرصت خوب فراهم شده تا دست به دست هم داده با یکپارچگی و اتحاد به آبادی و مرهم گذاشتن بر زخم های این سر زمین تلاش کنیم.
با این همه، پیروزی مردم افغانستان در مقابل شوروی، پیام های بسیار بزرگ دارد؛ مهمترین پیام آن، حفظ برادری و اخوت است که اگر مردم متحد باشند و دارای یک انگیزه و نیروی قوی، در مقابل هرگونه دشمنان و متجاوزان خطرناک، پیروز میدان استند.
