تجارت بر سر مریضا؛ انتقـاد شهــرونـدان از شفـاخانه‌هــا اسفندیار

اسفندیار

کابل شهريست با جمعيت کم و بيش شش ميليون نفر، دراين مکان پر از ازدحام با فضاي آلوده و آب وهواي غيرصحي، مصؤن ماندن از انواع ميکروب‌هايي که صحت را تهديد ميکند، کار آساني نيست. در کنار آن سالانه  تغييرات موسمي و سردي زمستان همراه با ده‌ها ويروس و امراض فصلي از راه مي‌رسند. در اين ايام ضعيف ترين ويروس تا پاي ادم را به شفاخانه نکشاند دست بردار نيست. به خصوص اطفال و کودکان که بيشتر آسيب پذير اند و يک الرژي کافيست تا چند بار به داکتر مراجعه کنند. با اينکه  کابل از سهولت هاي بيشتر صحي نسبت به ديگر ولايت‌ها برخوردار اند، در همه ايام به ويژه در فصل سرد ميزبان بيشتر مريضان از سراسر کشور است. به هر ميزاني که سردي بيشتر شود به همان پيمانه شفاخانه‌هاي اين شهر مزدحم مي‌شوند و مريضان و مريض داران از مرکز و ولايات براي تداوي اينجا مراجعه مي‌کنند.

 از سوي ديگر، ازدحام مردم سبب گرديده تا همه سرمايه گذاران سکتور صحت در پايتخت چشم بدوزند و شفاخانه و کلينيک‌هاي صحي اعمار کنند و داکتران متخصص استخدام نمايند. اين امر سبب گرديده تا  بيشتر توجه روستاييان را به خودش جلب کند.  شهروندان هرگاهي که به مشکلات صحي مواجه مي‌شوند از ولايات مختلف به کابل مراجعه مي‌کنند تا از امکاناتي که اين شفاخانه‌ها در اختيار دارند صحت ياب شوند. حالا پرسش اين است که  شفاخانه‌ها تاچه حد در قبال اين مريضان ومريضداران و براي بهبود و صحت يابي شان تلاش به خرج ميدهند؟ پاسخ اين پرسش را از کساني جويا شديم که عملا در شفاخانه بوده اند و يا تجربه مراجعه به اين شفاخانه‌ها را دارند و يا هم چشم ديد شان را روايت مي‌کنند.

اکثر مراجعين شفاخانه‌‌ها در کابل از آنچه اضافه ستاني از سوي اين شفاخانه‌ها مي‌خوانند دل خوش ندارند و معتقد اند که اغلب شفاخانه‌هاي که تبليغات گسترده و پر زرق و برق از خدمات‌شان ارايه مي‌کنند و مدعي اند که در بخش‌هاي مختلف فعاليت دارند و از ممالک ديگر داکتر استخدام کرده اند، خاک به چشم مردم ميزنند و به انحاي مختلف پول مردم بي بضاعت را مي‌گيرند.

فهيم باشنده پروان که چندين بار درکابل براي معالجة مريضش به يکي از شفاخانه‌هاي کابل مراجعه نموده گفت:

با وجود اينکه شفاخانه‌هاي ولايات با کمبود امکانات قرار دارد، اما شفاخانه هاي کابل که از امکانات بهتر برخوردار اند در تشخيص و تجويز بهتر از آنها نيستند، من در اوايل که اعلانات اين شفاخانه‌ها را مي ديدم فکرمي‌کردم که دراين بازاريابي‌ها حقيقتي نهفته است ولي زمانيکه در کابل براي معالجة مريضم آمدم ديدم که کاملاً قضيه فرق ميکند و انسان اگر متوجه شود مي‌بيند فريبي  بيش نيست.

وي افزود، من بار نخست در يکي از اين شفاخانه‌ها مراجعه کردم با اينکه فيس داکتر 150 تا 200 افغاني است، دراين شفاخانه ششصد افغاني از من گرفت، بعد از آن راه هاي پول گرفتن را از مريض آغاز کرد، معاينات مختلف با قيمت هاي متفاوت انجام دادند. بعد ازآن به دوا خانه‌يي که در داخل شفاخانه قرار دارد معرفي کردند، هيچ معيار سنجش وانصاف نيست تا توان دارند، از مريض داران بابت تداوي مريض شان پول مي‌گيرند، آنهم از مريضاني که با پول قرض به کابل مي آيند.  بنا از حکومت امارت اسلامي و به خصوص وزارت صحت عامه مي‌خواهم که جلو اين سو استفاده‌ها را بيگيرد.

زهره باشنده کابل با انتقاد از نحو خدمات شفاخانه‌ها گفت: من چند سال قبل به خاطر بيماري( ريزش) که داشتم به يکي از  شفاخانه‌هاي معروف شهر مراجعه کردم، داکتر برايم گفت که بايد از سر وشش هايت عکس گرفته شود. ديدم فقط هدف شفاخانه هاي خصوصي کسب پول است نه عرضه خدمات صحي معياري و انصاف و صداقت. از طرف ديگر اکثر داکتران نسخه‌هاي نا خوانا با رمز مي‌نويسند که فقط دواخانه‌هاي خود شان مي‌دانند و بس، بر فرض اگر خوانده هم شود، غير از دواهاي همان کمپني که در دواخانه خودشان موجود است، از ديگر کمپني را نمي‌پذيرند. مثلا وقتي انتي بيوتيک سفترياکسون مي‌نويسند بايد همان کمپني و همان مارک که در دواخانه خودشان دارند بياوري در غير آن پذيرفته نمي‌شود.

مجتبي هدايت يک شهروند ديگر  چنين گفت: من يک دوستم را نسبت مريضي عادي که که داشت به  يک شفاخانه خصوصي بردم، در آنجا بستر نمودند در هرشب از بسترش پانزده صد افغاني اخذ مي‌کرند با اينکه مريض وضعيت خوبي داشت خيلي دواي گران و انتي بيوتک‌هاي قوي برايش تزريق کردند چون تجويز غلط بود مريضي اش بيشتر شد و در نهايت  بعد از چند روز در يک شفاخانة خصوصي ديگر رفت و مريضي اش تشخيص شد و صحت‌ياب گرديد.

تعدادي هم در اين زمينه وزارت صحت عامه را مخاطب قرار ميدهند و معتقد اند که اگر شفاخانه هاي دولتي وخصوصي در يک همآهنگي و ارزيابي متداوم به پيش روند، ميتوانند به بهترين شکل عرضه خدمت کنند که هم کيفيت شفاخانه‌ها بلند ميرود و از خروج ميليون‌ها پول در بيرون از کشور جلوگيري مي‌شود و هم از توان مردم بلند نخواهد بود.

 همايون سليمي باشنده غزني گفت: به نظر من شفاخانه هاي دولتي وخصوصي هردو از کيفيت پايين برخوردارند. هرگاه در شفاخانه هاي دولتي مراجعه مي‌نمايم اصلا کسي در فکر مريض نيست و بي توجهي و بي امکاناتي بيداد مي‌کند. دکتراني که در شفاخانه‌هاي دولتي فعاليت دارند  در کنار کار دولتي شان معاينه خانة شخصي هم دارند براي مراجعين از راه هاي گونا گون مي‌فهمانند که در معاينه خانة هاي شخصي شان مراجعه کنند که اين خودش يک نوع فساد است. وزارت صحت عامه در اين قسمت بايد توجه کند. اگر اين وزارت بتواند فعاليت هاي داکتران شفاخانه هاي دولتي را کنترول و تنظيم نمايد شايد  وضعيت بهتر شود.

وي افزود، يکي ديگر از مشکلاتي که دامنگير شفاخانه‌هاي دولتي است نبود مکان مناسب براي پايوازان مريض‌ها است. واقعا هر کسي همراه مريض باشد بيشتر از مريض سختي مي‌کشد در سرما و گرما نا گزير است در زير برف و باران شب و روز را بگذرانند چون مکان‌هاي که براي پايوازان در نظر گرفته شده اصلا مناسب نيست و در اين قسمت واقعا کمترين توجه هم نشده است.

با اين همه در سالهاي گذشته شهروندان همواره از نرخ بلندفيس دکتران، بهاي بلند دارو، رمز نويسي داکتران و غيرمعياري بودن شفاخانه‌ها و دواخانه‌هاي مرتبط شان شکايت داشتند، اما هيچ‌گاه شنيده نشد و حکومت پيشين پيوسته از آنچه که فساد گسترده مي‌گفتند و در اکثر موارد به اساس روابط و فساد اداري برخورد مي‌کرد مورد انتقاد بود.

اکنون اين شکايت‌ها بار ديگر زماني مطرح مي‌شود که با افزايش ميزان بيماري ها در سرماي زمستان، مراجعه مريضان در پايتخت بيشتر شده است، مريضان ومريضداران، توجه بيشتر مسئولان به خصوص وزارت صحت عامه حکومت امارت اسلامي را مي‌خواهند.

اين در حاليست که پس از روي کار آمدن امارت اسلامي از يک‌سال و اندي به اينسو وزارت صحت عامه و ادره ملي غذا و ادويه افغانستان، نظارت بر شفاخانه‌ها را افزايش داده و در چند مورد شفاخانه‌هاي که عملکرد غير معياري داشته اند را هشدار داده اند.

اين وزارت در يک اقدام کم پيشينه ديگر نسخه‌هاي غير خوانا از سوي داکتران را ممنوع اعلام کرد تا جلو سو استفاده‌ها در اين زمينه را بگيرد.