احیای دوباره شرکت سپين زر؛ گـام دیگـری به سـوی خــودکـفایــی
با حاکمیت دوباره امارت اسلامی در کشور، گامهای اساسی و ارزندهیی در راستای خود کفایی و توسعه اقتصادی کشور برداشته شده است که از آن جمله یکی هم بازسازی و فعال نمودن شرکت دولتی سپين زر در کندز میباشد.
این شرکت پس از رکود تقريباً سی ساله بر اثر توجه مقامات و تلاشهای شبانه روزی مسوولین محلی بازسازی و چندی قبل از سوی محترم الحاج ملا هدايت الله بدری سرپرست اسبق وزارت مالیه و رئيس فعلی د افغانستان بانک دوباره افتتاح گردید که با نصب برخی ماشین آلات جدید علاوه بر تولیدات قبلی ( پروسس پنبه دانه به روش استاندارد بین المللی، روغن پنبه و زغر کنجاره، محلوج و صابون) دستمال کاغذی، رول آشپزخانه، يخ و بوتل نیز تولید و به بازار عرضه میکند و قرار است روند تولید مایع دستشویی، پودر لباس شویی، پروسس نمک و ظروف یکبار مصرف را نیز به زودی آغاز نماید.
با فعالیت این شرکت بازار خوبی برای فراوردههای زراعتی فراهم شده است، که قرار معلومات در سال جاری ۱۱ هزار متریک تُن پنبهی دانهدار و يک هزار متريک تن زغر از دهاقین ولایات کندز، بغلان، تخار و در صورت کمبود از سایر ولایتها خریداری و پس از پروسس به بازار عرضه مینماید.
علاوه بر آن در حال حاضر این شرکت برای حدود ۳۰۰ تن ازهموطنان زمينه کار دايمی و برای صدها تن دیگر زمینه کار روزمزد را فراهم کرده است. که با فعال کردن تمام بخشهای آن برای ۳۰۰۰ نفر زمینه کار و اشتغال زایی دایمی فراهم خواهد شد.
شرکت مختلط سپین زر ( سرمایه گذاری مشترک حکومت و نساجی افغان ) که در سال ۱۳۱۴ بهنام شرکت شمالی تأسیس گردیده بود، در سال ۱۳۳۹ بهنام شرکت سپین زر کندز مسمی شد، زمانی یکی از فابريکات مهم در کشور و حتی منطقه بود که برای حدود ۴۵۰۰ تن زمینه کار را فراهم میکرد.
این شرکت که در سال ۱۳۵۳با سرمایه ۴۰۰ میلیون افغانی و سه ماشين جينوپريس فعالیت داشت، ظرفیت تولید ۲۴ ساعته آن به ۲۸۰ ـــ ۳۲۰ تن پنبه غيرمحلوج میرسید ( ۱۸۰ ـــ۲۰۰ در نمایندهگی خواجه غار، تالقان، ۶۰ ـــ۷۰ تن در نمایندهگی در بغلان و ۴۰ ــــ۵۰ تن در نمایندهگی قلعه ذال) که با خریداری نصف محصولات پنبه کشور ، ۵۰.۴۴ درصد پنبه مورد نياز مردم و روغن موردنیاز قطعات نظامی و شهروندان را فراهم میکرد.
همچنان در سال ۱۳۴۵ هـ ش سه مرکز جدا کردن پنبه از پنبه دانه مربوط این شرکت در ولسوالیهای دشت ارچی و امام صاحب ولایت کندز و ولسوالی خواجه غار ولایت تخار و یک دستگاه تصفیه روغن در کندز به فعالیت آغاز کرد که به این ترتيب ظرفیت مجموعی دستگاه های مربوط سپین زر در یک دوره کار ( ۱۸۰ روز) به ۷۵ هزار تن رسید.
به این ترتيب شرکت سپین زر در سال های ۱۳۵۲ ـــ ۱۳۵۳ و ۱۳۵۴ با داشتن ۲۴۹۳ تن کارمند و کارگر تنها از مدرک فروش پنبه در داخل و خارج کشور بالترتیب۱۴۸۴.۵ میلیون، ۱۴۰۰ ميليون ۱۸۰۱.۹ ميليون افغانی عاید بهدست آورده بود.
اما پس از سقوط حکومت کمونيستی و آغاز جنگهای داخلی میان تنظیمهای به اصطلاح جهادی، نه تنها فعالیت این شرکت متوقف شد، بلکه بيشتر ماشينآلات و وسايل آن نيز به يغما برده شد و از جمله ۹۰۰۰ هزار جریب زمین ملکيت این شرکت، ۶۰۰۰ هزار جریب آن از سوی زورمندان در حکومت پیشین غصب گردید. اما با حاکميت امارت اسلامی حدود ۳۰۰۰ هزار جریب آن از چنگال غاصبان آزاد شده است و تلاش برای باز گرداندن ملکيتهای باقیمانده نیز جریان دارد.
با وجودیکه طی اشغال بيست ساله کشور از سوی کشورهای غربی شعارهای زيادی بهنام نوسازی و بازسازی سرایده میشد و به میلیاردها دالر در این عرصه به مصرف رسید اما نسبت فساد گسترده و نبود اراده برای خودکفایی و ثبات اقتصادی بهجز کارهای نمايشی و روبنایی توجه اندکی هم به بازسازی زیربناهای کشور صورت نگرفت که از بابت آن افغانستان به یک کشور کاملاً مصرفی مبدل شده بود. اما خوشبختانه با حاکمیت نظام اسلامی با وجود قطع کمکهای خارجی توجه بيشتر به توليدات داخلی و تأسيس زيربناها معطوف شده است که در این راستا پس از پروژه بزرگ قوشتپه و قشقری سومین پروژه بزرگ زيربنایی کشور محسوب است که در این مدت از سوی امارت اسلامی راه اندازی میشود.
ابو الیاس جهادوال