مقدمه:
پیش از اینکه به اساسات اجراآت پولیس جنایی بعد از اخذ اطلاعات جرم بپردازیم لازم است که به کریمنالیست یا پولیس جنائی روشنی بی اندازیم.
کریمنالیست پولیس جنایی عبارت از رفتار و روش یک نفر مامور پولیس جنایی است که به روی یک پلان معین، هدف معین را بصورت امید بخش تعقیب و از تجهیزات و وسایل مورد ضرورت برای دریافت عمل جزائی استفاده
می کند.
بطورمثال: اگر مجرم گنهکار می باشد در همان وقت خون گرمی اش نباید از خون گرمی منحیث پولیس جنایی کار بگیری بخاطریکه فرق میان مجرم و شما چه
می باشد باید خون سردی خود را حفظ نموده که محل واقعه از پیش شما دگرگون نشود؛ زیرا احضارات درست شما نزد قاضی و محاکم که باعث دست آورد و موفقیت شما می باشد.
نطر به وضاحت متون قوانین جنایی و اصولنامه‌های نافذ پولیس جنایی از جمله مامورین ضبط قضایی محسوب شده و صلاحیت بررسی محل واقعه و تکمیل استنطاق را دارا می باشد وهمچنین پولیس جنایی نظر به مکلفیت قانونی به کشف جرم در پهلوی سایر ارگانهای کشف اقدام می دارد.
اجراآت پولیس جنایی:
وقتی پولیس جنایی از وقوع جرم اطلاع حاصل می کند وظیفه دارد به اسرع وقت و از کوتاه ترین مسیر به محل واقعه و یا محل دریافت جرم شتافته جریان را بصورت عاجل از نظر گذشتانده و آمر با صلاحیت خود را از موضوع مطلع می نماید و بعداً نکات ذیل را بررسی می نماید.
کدام شخص اطلاع داده؟
ساعت و تاریخ اطلاع؟
چه نوع جرم واقع گردیده است؟
محل واقعه و یا محل دریافت در کجا واقع است؟
محل واقعه و یا محل دریافت در کجا واقع است؟
نزدیکترین مسیر به محل کدام است؟
اجراآت و اقدامات بعدی که جامه عمل پوشیده چیست؟
وظایف خاصه پولیس جنایی: اگر چه وظایف پولیس جنایی متعدد می باشد. اما ارکان عمده آن قرار ذیل است:
کشف جرم
ضبط آثار محل واقعه
استنطاق متهم
تلاشی محلات، اشخاص وعراده جات و تعقیب و جستجو.
با در نظر داشت اینکه در مورد شناخت پولیس جنایی و وظایف آن معلومات مقدماتی حاصل کردیم باید بدانیم که اجراآت پولیس جنایی در محل واقعه چگونه صورت می گیرد.
هر واقعه جنایی نظر به عمل جرمی در محل واقعه و وقت زمان شرایط مختلف از همدیگر فرق می کند، پس هر پولیس جنایی در محل واقعه که می خواهد هدف مطلوب را بدست بیاورد اساسات لازم را داشته تا بر وظایف مربوط خویش حاکمیت داشته باشد.
این اساسات عبارت اند از دانایی و یا فهم علوم مثبه، داشتن استعداد و کرکتر لازمه فوق العاده در امور محوله می باشد در اینصورت پولیس جنایی از همه اولتر از حقوق جنایی معلومات داشته و جرم را از نظر حقوق افراد مطالعه کرده و ماده قانون که مجرم را باید نظر به افعال ارتکابیه اش بدان مجازات شود به وضاحت بداند بر علاوه از نقطه نظر ارتباط با موضوع تمام اصولنامه ها، لوایح و مقررات لازمه جنایی و حقوق را مطالعه نموده و در صورت داشتن معلومات حقوقی وی می تواند بالای مجرم تاثیر زیاد داشته باشد. دراینصورت باییست وی به علوم کریمنولوژی و حقوق جزا دسترسی کامل داشته باشد.
پولیس جنایی به مقصد پیشبرد وظایف جنایی خود در محل واقعه بخشی از دانش تخنیک جنایی را بداند که این وسایل در اثنای تحقیق و بررسی چگونه استفاده بعمل می آید البته این وسیایل شامل تخنیک اخذ نشان انگشت و پل پا وغیره در بعضی اوقات می باشد.
یعنی لازم است همیشه یک پولیس جنایی تخنیک عملی را در نظر گرفته و در اثبات اتهام بالای متهم از آن بهره لازم گیرد.
در بعضی اوقات تجارب پولیس جنایی مدد رسان کشف جرم نیز شده می تواند زیرا تجربه پولیس جنایی در محلات مختلفه مماثل در هر واقعه وی را در امر اثبات جرم مساعدت می کند لازم است پولیس جنایی درمحل واقعه حرکات غیر لازم را از خود بروز نداده وتوسط اعمال غیر لازمی خود سبب مغشوش شدن آثار جرم در محل واقعه نگردد.
پولیس جنایی موظف است علاوه به دیگر امور مربوط تمام اعمال جزایی را در محل واقعه کشف وتوضیح نماید و مکلف است بالای شخص مظنون و متهم جرم را به اثبات رسانیده وفاعل حقیقی را به کیفر اعمالش برساند.
طرز بر خورد پولیس جنایی در محل واقعه:
به مجرد مواصلت پولیس جنایی در محل واقعه اوامر لازم را صادر، نباید هیچ چیز را نادیده گرفته و دقیقاً اجراآت نماید وهم رئیس تدقیق هیئت جنایی متوجه سهو و خطای اعضای خود بوده، اجراآت و اقدامات شان را مواظبت کند اما این بدان معنی نیست که همیشه مداخله بی لزوم نماید.
صرف جریان کار اعضای خود را متوجه می باشد، که اشتباه نکنند ویا کدام چیزی را فراموش نکنند. اعتماد عمل مثبت تلقی می گردد مگر باز هم در پهلوی اعتماد به زیر دستان کنترول از عملکرد آنها موثریت اجراآت را دو چندان می سازد. پولیس جنایی باییست هر چیز را به چشم سر مشاهده کند. پولیس جنایی درمحل واقعه روی یک پلان منظم با اعصاب آرام به کار آغاز نماید لباس از قبیل کلاه، بالاپوش، عینک وغیره که مانع کار می شود قبل از شروع بکار موقتاً دور ساخته شوند. سگرت کشیدن در محل واقعه کار خوب نبوده حتی الامکان از آن خود داری گردد. در محل واقعه بهتر است ذریعه دستکش مخصوص پلاستیکی با تفکر ودقت زیاد بررسی صورت پذیرد.
نتیجه گیری:
از تحقیق فوق به این نتیجه دست می یابیم که اساسات اجراآت پولیس جنایی بعد از اخذ اطلاعات در محل واقعه جرم از اهمیت به سزای برخوردار می باشد که مجرم را از طریق مدارک اثباتیه مادی به شیوه های علمی ثابت و به پنجه قانون می سپارد.
منابع:
پوهنیار مل پاسوال عبدالمنان همدل ۱۳۹۴
پولیس علمی، کشف علمی جرایم، تالیف هاری سودرمن وجان اوکانل ترجمه یحی افتخار زاده انتشارات زوار سال ۱۳۷۷ ه- ش.
لکچرها درسی اکادمی پولیس افغانستان در کورسهای قصیرالمدت جنایی زمستان ۱۳۶۰ه- ش
پوهیالی سمونمل ذبیح الله ناظمی استاد دیپارتمنت علوم جنائی اکادمی پولیس سال ۱۳۸۷
پوهیالی سمونمل محمد ناصر مقصودی / استاد دیپارتمنت کریمنالستیک وطب عدلی
