ادبي کتابونه

رحمان بابا در زبان های پشتو، فارسی وعربی تبحر داشت

 

شاداب

لکه ونه مستقیم په خپل مکان یم

که خزان را باندې راشي که بهار

رحمان بابا شاعر شیرین کلام وبلند آوازه پشتو دریک خانواده فقیر به دنیا آمد هرچند درمورد تاریخ تولد وی اختلاف وجود  دارد وهمچنین ازایام کودکی وی معلومات در دست نیست ، اما درآثار مورخان رحمان بابا از طایفه مهمند قوم پشتون است ودر روستایی به نام بهادر درپنج کیلومتری شهرپشاور به دنیا آمده است، رحمان بابا یک شخصیت عالم ،متفکر، پرهیزگاروشاعر بزرگ می باشد وی تمام عمر گرانبهای ودرا در زهد و تقوا سپری کرد به همین منظور درمیان تمام اقوام پشتون شهرت یافت وبه (بابا) مشهور شد اوصاف بارع نکو وصوفی گری او را وداشت که ازمنطقه خود به هزارخانه پشاور برود باعشق وطبعی برمحبوب حقیقی ، جمال وقدرت الهی اشعار پرحلاوت وشیرین بسراید.

دیوان رحمان بابا که برپنج هزار بیت میرسد. به دو دفتر تحریر گردیده  است.

که هردفتر آن ازنظر ردیف کامل وپوره می باشد.

اشعار رحمان بابا شامل غزل،قصیده ومخمس بودکه بیشرینه غزل می باشد مفهوم مضامین آن انسان دوستی، معرفت وتصوف بوده که باکمال سلاست و روانی بیان کرده است.

هردو دفتر اشعار رحمان بابا ازنظر فن شعر وژرف نگری های ادبی ولطافت فرقی باهم ندارند بعضی ازمورخان را باور براین است که رحمان بابا دیوان خود را در زندگی خویش ترتیب وتنظیم نکرده اما برخی ها برعکس به چنین باوراند که نامبرده در زندگی خود خودش اشعار خویش راتنظیم کرده وبه شکل دیوان درآورده است. اشعاررحمان بابا روان، سلیس وشیرین است وبه زبان ساده سروده شده است ومشتمل است برمضامین اخلاقی، اجتماعی وتصوفی تمام اقشار جامعه اعم از پشتون وغیرپشتون اشعار رحمان بابا را درمحافل ومجالس میخوانند ولذت می برند وعام وخاص عاشق ودلبسته اشعار رحمان بابا هستند درمیان شعرا رحمان بابا سبک مستقل وبه خصوص خودرا داشته است تشبیهات، استعارات وسایر نزاکت ها درشعر بابا ویژه گی خود را دارد به همین لحاظ شعرای بزرگ ازسبک و روش رحمان بابا پیروی نموده اند .

نمونه کلام وی :

 ښه ده ښه ده دا دنیا

 چه توښه ده عقبا

په دنیا کې بدي نشته

که بدي نه وي له تا

کر د ګلو کړه چې سیمه دې ګلزار شي !

اغزي مه کره په پښو کې به دې خارشي

ته چې بل په غشو ولې هسې پوه شه !

چې همدا غشي به ستا په لور ګذار شي

 کوهی مه کنه دبل سړي په لارکې!

چېرې ستا به د کوهي په غاړه لارشي.

ځواب دلته پرېږدئ

ستاسو برېښناليک به نه خپريږي. غوښتى ځایونه په نښه شوي *