افغانستان کشوریست با قدامت تاریخی و دارای روابط حسنه دیپلوماتیک با کشورهای ملل جهان و این کشور در دو قرن پسین، هیچگاهی در امور داخلی کشورهای همسایه، منطقه و جهان نه تنها که مداخله نکرده، بلکه بزرگترین قدرت های متجاوز بر این سرزمین را نیز شکست داده است و همواره زمامداران افغانستان سعی کرده اند که با کشورهای جهان به ویژه کشورهای همسایه از در تفاهم و همزیستی مسالمت آمیز، پیش آیند، همچنان با معاهدات، میثاق ها و توافقنامه های که توسط نظام های گذشته افغانستان به امضا رسیده به آنان پابند و متعهد بمانند.
با تأسف که ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور اسلامی ایران در سفر اخیر خود به استان (ولایت) سیستان و بلوجستان پیرامون حقابه هلمند بحث کرده و گفته است که حق مردم و منطقه سیستان و بلوچستان را سریعاً بدهید و با لحن نا مناسب به حکومت افغانستان نیز گفته که حرف من را جدی بگیرید تا بعداً کلایه نکنید که این اظهارات با واکنش های زیادی در سطح افغانستان، مواجه شده و امارت اسلامی افغانستان با رعایت حفظ کلام و عرف دیپلوماتیک، طی اعلامیه یی در پیوند به اظهارات رئیسی، تأکید کرده که موافقتنامه آب که میان افغانستان و ایران نیم قرن قبل در سال 1351 به امضا رسید تا هنوز پا برجاست و امارت اسلامی متعهد است که به تعهدات انجام شده عمل کند، از این که در سال های اخیر در افغانستان و منطقه خشک سالی رخ داده و سطح آب پایین آمده است به شمول دریای هلمند، تعداد زیادی از ولایت ها و مناطق کشور از خشک سالی رنج می برد و آب کافی وجود ندارد، در چنین وضعیت، خواست مکرر ایران برای آب و اظهارات نامناسب در رسانه ها را زیان آور می دانیم، همچنان در این اعلامیه آمده که مقامات ایرانی ابتدا باید معلومات خود را در مورد آب هلمند تکمیل کنند و بعد از آن با الفاظ مناسب خواست شان را مطرح کنند، اگر واقعیت درست مطالعه نشود و چنین اظهارات مطرح گردد، می تواند فضای سیاسی میان مردم و کشور های دو ملت مسلمان را آسیب بزند که به نفع هیچ طرفی نیست و باید تکرار نشود.
این اظهارات و اعلامیه ها در حالی رسانه یی می شوند که موضوع حقابه ایران به یک مسأله داغ میان تهران و کابل تبدیل شده در حالی که به باور آگاهان امور، ایران در بیشتر از 40 سال گذشته، میلیاردها متر مکعب آب دریای هلمند که ارزش پولی آن حدود 100 میلیارد دالر می شود را اضافه از حقابه خود دریافت کرده است.
گفتنیست، جمهوری اسلامی ایران پس از ساخت بند کمال خان در امداد دریای هلمند، همواره ادعا دارد که دولت های افغانستان حقابه آن کشور را بر اساس معاهده یاد شده، تأمین نکرده است، ولی مقام ها در ا فغانستان می گویند که آب دریای هلمند به دلیل خشک سالی و تغییرات اقلیمی کم شده است.
بر اساس معاهده منعقد شده در سال 1351 میان دولت افغانستان و ایران، این کشور سالانه مستحق 820 میلیون متر مکعب آب از دریای هلمند است، در صورتی که بارندگی ها و سال نورمال باشد و آب در دریای هلمند نیز به پیمانه ضرورت وجود داشته باشند.
حالا که خشک سالی های متواتر آب دریای هلمند را کاهش داده نه تنها ولایات سرحدی ایران مانند سیستان و بلوچستان، بلکه ولایات غربی افغانستان که در امتداد دریای هلمند موقعیت دارد نیز از کاهش آب متضرر شده اند.
روی این اساس مردم قدر شناس افغانستان از زمامداران ایران، انتظار دارند که موضوع حقابه و مسایل میان دولتی را باید از راه دیپلوماتیک و تفاهم، حل و فصل کنند و با اظهارات غیر مسوولانه، روابط دیرینه ی دو ملت با هم برادر و مسلمان را خدشه دار نسازند.
