این تجهیزات شامل موارد زیراست:
ابزاردستی (ازقبیل چاقوهای جراحی وتیغ ها، درو شاخه های فلزی…..خلال داندان، روکش های فلزی جنراتورهای
دستی و…)
تجهیزات جمع آوری ( از قبیل قیچی یا پنس تیوپ یک بارمصرف، معرف های تقویت آثار خون، آب مقطر، گوش پاک کن و پنس های استریل، دام برای گرفتن حشرات درحال پرواز و…)
تجهیزات بسته بندی ( از قبیل پاکت های کاغذی و پرس کیپ ها دراندازه های مختلف، ظروف درب دار، قوطیهای فلزی، لوله های خون با EDTA و بدون آن، بارجامه های جمع آوری مدارک حاصل از تجاوز جنسی، بر چسپ مدارک، لوله های آزمایش استریل و…).
منابع نور جنائی شامل نور متغیر است که به تخصص امکان استفاده ازانواع طول موج های کوتاه نوع نور برای شناسایی، مشاهده و ثبت شواهد و مدرک بیولوژیکی دارای دی . ان. ای می دهد. ALS بیشترین استفاده را درمحل واقعه دارد. وقتیکه مایعات بیولوژیک مانند منی، لعاب دهن، عرق، ادرار و… درمعرض طول موج های مختلف قرارمی گیرند به فلورسانس تبدیل می شوند و می درخشند. به عبارت دیگر و قتیکه نور به مایعات بیولوژیک میتابد ازطول موجی دیگر تبدیل می شود و شرایط موسوم به خود درخشش (لومینسانس) را فراهم می آورد. خود درخشش به شکل فلورسانس درمایعات مذکور رخ می دهد. یکی ازاین منابع نور جنائی، نور ماورای بنفش(UN) است. موادی که نور مذکور را جذب کنند، فلورسانس نامیده می شوند.
روش های خاص کارمندان جمع آوری نمونه ها ی بیولوژیکی باقی مانده در محل واقعه
یکی ازکارمندان جمع آوری آثار باید حیث محافظ مدارک توظیف شود. این انتصاب منحصر به فرد ضمانت می کند که تمامی مدارک به روشی مناسب جمع آوری، بسته بندی، علامت گذاری، مهر وموم و حفاظت می شوند. هیچ مدرکی گم و یا مغشوش نخواهد شد، و از بین نخواهد رفت.
وقتیکه به اجساد، خون مایع، سیالات بدن، ذارت خشک شده خون و مدارکی که حاوی مقادیری جزئی از اقلام ذکر شده است دست می زنید از دستکش های یک بار مصرف استریل، روپوش های حفاظتی و پوشش های حفاظتی و پوشش های مخصوص سر استفاده کنید تا آثار برداشته شده مغشوش نشوند.
هیچ ترتیبی برای جمع آوری مدارک وجود ندارد اما باید ملاحظات کلی را در باره جمع آوری باید در نطرداشت. برای مثال هرشی، شکننده ای را که به راحتی از دست می رود، یا مدارک را که تثبیت می شود باید ابتدا جمع آوری شوند.
البسه واشیایی که آثار لکه خون و افرازات بدن دارند، به عبارتی مدارک نمناک و مرطوب بیولوژیکی نظیر خون جمع آوری شده اند باید تحت جریان هوا خشک شوند، سپس در ظرف غیر قابل نفوذ یا پاکت های دولایه بسته بندی شوند و بر چسپ مناسب بخورند. اگر مدرک از شخص یا صحنه عفونی جمع آوری شده است، باید با برچسپ «احتیاط در برابر ایدز و هپاتیت» بسته بندی شود.
برای جلوگیری ازآلودگی حاصل از تماس بین مدارک، هریک ازذمدارک بیولوژیکی باید مجزا جمع آوری و بسته بندی شوند. بسته ها باید همیشه در زمان جمع آوری مهرولاک شوند. این روش ضمانت می کند که در طی انتقال هیچ آمیختگی بین مدارک زیستی رخ نخواهد داد.
کارمندان جمع آوری مدارک بیولوژیکی باید بدانند تمام مدارک مذکور برای کشف علمی جرائم مهم هستند و باید جمع آوری شوند.
هنگام بسته بندی کلیه مشخصات نمونه بیولوژیکی برداشته شده از محل واقعه از قبیل محل جمع آوری، زمان جمع آوری ومشخصات فیزیکی بر روی بسته مذکور ثبت شود.
روش راست جمع آوری مدرک بیولوژیکی خون
لکه های خون، یکی از مدارک مهم وغیر قابل انکار است که در بیشتر محل واقعه به خصوص قتل و سرقت همراه با تجاوز به شدت و به یکی حالات مایع، خشک و شسته شده یافت می شود. با آزمایش خون، می توان اطلاعاتی با ارزش در باره هویت مجرم کسب کرد.
بنابراین در کشف علمی جرائم جمع آوری صحیح و آزمایش دقیق لکه های خون از اهمیتی فوق العاده بر خوردار است.
هرگاه درمحل واقعه با افرازات جلدی بیولوژیکی مانند خون مواجه شدیم، ابتدا باید احتیاط لازم را در نظر بگیریم مثلاً از دستکش های یک بار مصرف، روپوش های حفاظتی، پوشش ها ی مخصوص سرو محافظ های چشم استفاده کنیم تا ازخطرات بیولوژیکی و آلودگی لکه های خون درمحل واقعه جلوگیری شود.
چنانچه مقدارخون باقی مانده روی اشیاء خشک نشده و قابل ملاحظه باشد، قطعه ای گاز پانسمان بهداشتی به اندازه حدود 2 سانتی متررا با پنس بهداشتی روی خون می کشیم تا خون کاملاً جذب تکه شود. و اگر ذرات خون مایع، جزئی وکوچک باشد، دو یا سه تار بهداشتی به طول 3 سانتی متر را به خون آغشته می کنیم و پس از آنکه درمعرض هوا خشک شد در لوله آزمایشی تمیز و در صورت امکان یک بار مصرف می گذاریم و درب آن را با پارافین می بندیم وآدرس محل نمونه برداری را برروی آن یادداشت می کنیم . مثال نمونه خون برداشته شده از روی کارد آشپزخانه.
نتیجه گیری:
همان طورکه می دانیم، درسال های اخیراز کشف علمی جرایم با توجه به پیشرفت های چشمگیری که داشته از اثر تلاش و دقت تیم بررسی محل واقعه است.
چنانچه درمحل واقعه شخص مسلکی در زمینه جمع آوری مدارک بیولوژیکی اعمال شود، حتی با استفاده ازتمامی تجهیزات مدرن، مانند تکنالوژی دی .ان.ای-FINGERPRINTING نیز قادر نخواهیم بود بر کمبودی های موجود دست پیدا کنیم و در دوسیه های جنائی آینده نیز تثبیت هویت مجرمان امکان پذیر نخواهد بود.
تصمیمات محکمه فقط به مدارک ارائه شده درمحکمه ارتباط دارد و از این رو کارکنان جمع آوری کننده آثار به جامانده درمحل واقعه باید قبل ازبین رفتن وفاسد شدن، نهایت تلاش وکوشش خود را درجمع آوری ونگهداری صحیح ودقیق مدارک مبذول دارند.
از این مدارک می توان برای شناسایی مجرم و یا برای اثبات یا رد دلایل عدم حضورفردی (اثبات غیابت، الیبی) درمحل جرم هنگام وقوع استفاده کرد. بنابر این ضروری است که قبل ازجمع آوری مدارک، فنون جمع آوری صحیح وقوانین ومقررات مربوط به آنها مورد توجه قرار گیرد.
بسیار ی از مجرمان با روش اخذ نشان انگشت دی. ان . ای شناسایی می شوند، فقط کافی است نمونه ای بیولوژیکی از آن، مثل قطره ای خون، چند تار مو و یا مقداری اسپرم… درمحل باقی مانده باشد.
منابع:
1- سوانسون، چارلز، نیل سی چاملین ولئونارد تری تو.(۱۳۸۱) ، تحقیقات جنایی، ترجمه مهدی نجابتی، رضا پرویزی واصغر شفیعی نیک، تهران، انتشارا جهاد دانشگاهی.
2- همتیري، مهران.(۱۳۸۶)، دندانپزشکی قانونی، دوماهنامه کار آگاه ش ۲۴.ص ۷۷.
3- پلات، ریچارد. (۱۳۸۶) محل واقعه، ترجمه عباس خانه زاد رضوی، تهران، نشر کار آگاه وابسته به پولیس آگاهی
ناجا.
پوهیالی سمونمل محمد ناصر مقصودی
